KLIMATSKITE OSOBENOSTI NA BISTRA I LAZAROPOLE
Za klimatskite osobenosti na Bistra ke se koristam so podatocite od meteoroloskata stanica Lazaropole, koja se naogja na samata planina na kota od 1332 metri, a raboti od 1948 godina. Iako srednata visocina na Bistra iznesuva 1700-1800 metri, sepak taa ima izvesni osobenosti na visoka planina, tokmu vo odnos na klimatskite pogodbi.
1. SREDNI MESECNI I GODISNI TEMPERATURI NA VOZDUHOT VO LAZAROPOLE - C0
Srednata godisna temperatura vo Lazaropole iznesuva 7,1Co (Co celziusovi stepeni-oznaka koja ke se koristi podolu vo tektstot), so toa sto najniskata e vo januari -2,2Co, a najvisokata vo juli 15,4Co. Godisnata, pak, amplituda na ovaa temperatura iznesuva 18,6Co, kolkava vrednost priblizno se javuva pomegju dnevnite i nokjnite temperatruri vo letnite meseci. Planinskiot karakter na temperaturata na Bistra moze da se uoci od toa sto, na primer, srednata godisna temperatura na Lazaropole e za 1,2Co poniska od taa sto ja ima Krusevo, iako i dvete mesta se naogjaat na ednakva nadmorska visocina.
2. SREDNI MESECNI I GODISNI SUMI NA VRNEZI VO LAZAROPOLE (i Galicnik) mm
Vrnezite na Bistra se znacitelni. Tie vo najgolem del pagjaat od oktomvri do fevruari, za koj period vo Lazaropole pagjaat 582mm, a vo Galicnik (karakter na merna stanica) 783mm. Karakteristicno za Bistra e toa sto samata planina dobiva znacitelno pogolemi kolicestva vrnezi od nejzinata zapadna strana, 1500mm, odosto e slucaj so istocn
ata takanarecena kicevska strana-del, do 1200mm. Znaci, vrnezite namaluvaat od zapad kon istok. I na Bistra, kako i vo pogolemiot del od Republika Makedonija, najmali kolicestva vrnezi pagjaat vo letnite meseci juli i avgust. So ogled, pak, na toa sto zimite se mosne vrnezlivi, samite vrnezi glavno se prestaveni so sneg. Postarite od Lazaropole velat deka ako idet odkon Gari oblaci ka imat nevreme, a moet i silno da totnet.
ata takanarecena kicevska strana-del, do 1200mm. Znaci, vrnezite namaluvaat od zapad kon istok. I na Bistra, kako i vo pogolemiot del od Republika Makedonija, najmali kolicestva vrnezi pagjaat vo letnite meseci juli i avgust. So ogled, pak, na toa sto zimite se mosne vrnezlivi, samite vrnezi glavno se prestaveni so sneg. Postarite od Lazaropole velat deka ako idet odkon Gari oblaci ka imat nevreme, a moet i silno da totnet.3. PROSECNI DENOVI SO SNEG I VISOCINATA NA SNEGOT VO LAZAROPOLE - sm
Snegot na Bistra zapocnuva da pagja vo oktomvri i se zadrzuva se do maj. Vo tekot na letnite meseci, poradi relativno visokite temperaturi i konfiguracijata na terenot, sneznata pokrivka celosno se istopuva i sneznite krpi se sosema retki. Inaku, prosecnite denovi so snezna pokrivka najpovekje se javuvaat vo vtorata polovina na zaimata, odnosno od januari pa do mart, pri sto te vo Lazaropole iznesuvaat 91,6 denovi, a vopovisokite delovi i povekje. Maksimalnata, pak, visocina na sneznata pokrivka se sovpagja so vremeto koga sneznite denovi se najmnogubrojni, a toa znaci deka i pri ova mesecite januari-116sm, fevruari-174sm i mart-124sm imaat naviskoka snezna pokrivka (april-65sm, maj-10sm). Inaku, taa vo tekot na godinata se dvizi do 10sm vo maj pa se do 174sm vo fevruari. Vo poslednive 4-ri godini brojot na snezni denovi a voedno i sneznata pokrivka se namaleni, no seuste se vo ramkite na gore spomenative prosecni amplitudi-presmetki.
4. CISTOTOTATA NA VETROVITE I TISINATA VO LAZAROPOLE %o
Vetrovite na Bistra preku celata godina imaat golema cistota, taka sto tisnite zabelezana vo Lazaropole se najmali vo Republikata, odnosno iznesuvaat samo 12%o. Najznacaen veter (vetor) na Bistra, spored stanicata Lazaropole, e istocniot so 264%o, potoa severozap
adniot 170%o i severoistocniot 169%o. Najmala, pak, cistota imaat juzniot 22%o i jugozapadniot vetar 47%o. Sto se odnesuva do rasporedot na vetrovite spored godisnite vreminja, severozapadniot veter dominira vo leto, esen i prolet, dodeka zimno vreme ima poslab intenzitet, odnosno doagja po severniot i severozapadniot. Severozapadniot veter e postojan veter i vo tekot na godinata ima glavno voednacena cestota. Istocniot veter, koj najpovekje se custvuva vo zimskata polovina na godinata, kako i severoistocniot, po se izgleda deka imaat i lokalen karakter na ovoj jugozapaden del na Bistra, rasclenet so ecni dolini. Osven vo Lazaropole, neposredno se zabelezani vo dolinata na Gorni Lopusnik, Mala Reka i vo Galicnik. Brzinata na vetrovite e relativno mala do 3m/sek., osven na prevalite (na primer Frcec vo Tonivoda), kade sto brzinata im e znacitelno pogolema, i nad 10m/sek..
adniot 170%o i severoistocniot 169%o. Najmala, pak, cistota imaat juzniot 22%o i jugozapadniot vetar 47%o. Sto se odnesuva do rasporedot na vetrovite spored godisnite vreminja, severozapadniot veter dominira vo leto, esen i prolet, dodeka zimno vreme ima poslab intenzitet, odnosno doagja po severniot i severozapadniot. Severozapadniot veter e postojan veter i vo tekot na godinata ima glavno voednacena cestota. Istocniot veter, koj najpovekje se custvuva vo zimskata polovina na godinata, kako i severoistocniot, po se izgleda deka imaat i lokalen karakter na ovoj jugozapaden del na Bistra, rasclenet so ecni dolini. Osven vo Lazaropole, neposredno se zabelezani vo dolinata na Gorni Lopusnik, Mala Reka i vo Galicnik. Brzinata na vetrovite e relativno mala do 3m/sek., osven na prevalite (na primer Frcec vo Tonivoda), kade sto brzinata im e znacitelno pogolema, i nad 10m/sek.. Literatura:
MANU, "Prirodni i socio-geografski karakteristiki na zonite na nomadskite i polunomadskite stocarski dvizenja vo Makedonija", kniga 1, str. 37-40.
Meteorologic Station- Lazaropole (Meteoroloska stanica - Lazaropole) (046)846124. Lazaropole (Macedonia,) Regional fixed station in WMO RA VI - Europe; GAW ID - LZP; station status established 1949; time zone - UTC+1; climate zone Ds (Snow climate with dry summer); 41.533°N 20.700°E (1332 m a.s.l.). Lazaropole station is located in the west part of Macedonia close to the Albania border in a pristine, non-polluted part of the country. It is situated on a hill of about 1300m a.s.l. surrounded by mountains of 1400-1600 m a.s.l. The surrounding area is grassland, farmland and coniferous-deciduous forest . The area is scarcely populated only 2-3 months in summer, without polluting and non-industrialized.There are no local emission sources,particularly in distance of about 100 km from the site. Location is also away from ditect near-by emission sources. Lazaropole has a long history of meteorological and climatological observations (since 1949) and is well-known location in this part of Europe.
MANU, "Prirodni i socio-geografski karakteristiki na zonite na nomadskite i polunomadskite stocarski dvizenja vo Makedonija", kniga 1, str. 37-40.
Meteorologic Station- Lazaropole (Meteoroloska stanica - Lazaropole) (046)846124. Lazaropole (Macedonia,) Regional fixed station in WMO RA VI - Europe; GAW ID - LZP; station status established 1949; time zone - UTC+1; climate zone Ds (Snow climate with dry summer); 41.533°N 20.700°E (1332 m a.s.l.). Lazaropole station is located in the west part of Macedonia close to the Albania border in a pristine, non-polluted part of the country. It is situated on a hill of about 1300m a.s.l. surrounded by mountains of 1400-1600 m a.s.l. The surrounding area is grassland, farmland and coniferous-deciduous forest . The area is scarcely populated only 2-3 months in summer, without polluting and non-industrialized.There are no local emission sources,particularly in distance of about 100 km from the site. Location is also away from ditect near-by emission sources. Lazaropole has a long history of meteorological and climatological observations (since 1949) and is well-known location in this part of Europe.
